Kako je Dragan Čović postao “ugrođeni Hrvat”? Nacionalizam, identitet i politička transformacija
Političke transformacije često ostavljaju duboke tragove u društvu. Najnoviji primer “nacionalističkog ushita” Dragana Čovića, lidera HDZ‑a BiH, ukazuje na promene koje se tiču identiteta, ideologije i političkog diskursa.
1. Od jugonostalgije do nacionalističke simbolike
Dragan Čović nekada je bio deo jugoslavenskog sistema – JNA kadar, direktor u vojnoj industriji, ateista, nekadašnji jugonostalgičar, pa čak i navijač mostarskog FK Velež. Pisao se ćirilicom. Danas, on sebe definiše kao ugroženog Hrvata – pobožnog katolika i dugogodišnjeg zaštitnika hrvatskih interesa u BiH.
Promena nije samo u retorici – ona reflektuje veće preuređenje političkog pejzaža u kojem su ideologije bivše Jugoslavije ustupile mesto etnonacionalizmu i verskom identitetu.
2. Nacionalistički “ushit” pod reflektorima
Najnoviji primer dogodio se tokom svečanosti povodom postavljanja temelja “Hrvatske bolnice dr. fra Mato Nikolić” u Novoj Biloj. Čović je izjavio:
“Ovo je hrvatska bolnica… ne liječe se samo tijela, već i duše.” facebook.com
Sa porukom o suverenosti, žrtvi i zajedništvu, taj događaj simbolično koketira s retorikom devedesetih. Istovremeno, poziva sve građane da sudjeluju u „hrvatskoj priči“.
3. Republikanska retorika i stavovi iz prošlosti
Čović je u govoru iz Jajca naglasio:
“Da ste vi bili razjedinjeni… mi danas ne bi slavili 26. obljetnicu oslobođenja…”
Oslanja se na sećanja iz 1991–1995. i ratnu ikonografiju – uniformisane žrtve, simboliku odbrane, jak hrvatski identitet. To je snažna poruka koja, mada osnažuje deo biračkog tela, može dalje podebljati podele unutar društva.
4. Zašto je ovo važno?
- Transformacija identiteta – Čović nije jedini koji je iz bivšeg jugoslovenskog okvira „prešao“ u etnoreligijski identitet. Ovakve promene reflektuju širi trend u političkoj kulturi.
- Politička poruka – Retorika o „ugroženosti“ i „suverenitetu“ koristi se za mobilizaciju birača, ali istovremeno produbljuje linije podele.
- Zdrav dijalog – Javno društvo, mediji i akademska zajednica imaju zadatak da ovakvom diskursu pristupe kritički, bez stigmatizacije, ali sa analizom kako utiče na društvenu koheziju.
5. Šta možemo naučiti?
| Ključna lekcija | Objašnjenje |
|---|---|
| Kritičko promišljanje | Upoznajte pozadinu političkih poruka, ne prihvatajte ih pasivno. |
| Povratak kolektivizma | Političari se služe simbolima predratnog doba za podršku – važno je sagledati i alternativne narative. |
| Zajedništvo u različitosti | Traženje jednakosti svih građana treba da nadjača etno-nacionalne interese. |
| Medijska neutralnost | Pratimo događaje i diskurse bez senzacionalizma, već kroz društveno-odgovornu perspektivu. |
Zaključak: Identitet nije suprotnost koheziji
Čovićev „nacionalistički ushit“ nije samo retorička igra – on je refleksija jednog dela političke dinamike, ali i test za građansku zrelost BiH. Kao društvo, važno je da i u vremenu intenziteta identiteta čuvamo otvoren, pluralan dijalog. Samo tako možemo izgraditi društvo koje se ne deli po simbolikama, već se povezuje kroz zajedničke vrednosti i poštovanje različitosti.
